Back

Artikel

Home

Laat maatschappelijk ondernemen meewegen in kredietverlening banken

11 dec 2013
Onderwerpen: Duurzaamheid, Bedrijfsethiek
Volgens MKB bedrijven hebben banken in hun kredietverlening weinig oog voor maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO). Dit is een gemiste kans, aldus de Tilburgse econoom Graafland. Banken snijden hiermee in eigen vingers. Niet alleen kan MVO een factor zijn die risico’s in de kredietverlening vermindert, het is ook een pracht gelegenheid voor banken om hun maatschappelijke verantwoordelijkheid te tonen.

Strategisch belang van MVO voor MKB

Het is bekend dat bedrijven in het Midden- en kleinbedrijf (MKB) moeite hebben om MVO te integreren in hun bedrijfsvoering vanwege gebrek aan financiële middelen en tijd. Ook is de druk vanuit de omgeving voor MKB bedrijven minder groot dan voor grote bedrijven, omdat media en Non-Governmental Organizations (NGOs) vooral op grote bedrijven letten. Toch kan het ook voor het MKB uit strategisch oogpunt belangrijk zijn MVO te integreren in hun bedrijfsvoering. Dit is afhankelijk van hoe verschillende belanghebbenden reageren op het MVO-profiel van het bedrijf.

Reactie belanghebbenden

Om de bovenstaande reactie van belanghebbenden te onderzoeken is in de periode van 2010 tot 2013 een grootschalig onderzoek naar maatschappelijk verantwoord ondernemen van MKB-bedrijven in twaalf Europese landen gehouden. Dit onderzoek werd verricht door het Tilburg Sustainability Center van de Universiteit van Tilburg in het kader van het zogenaamde IMPACT project van de Europese Unie. Aan het onderzoek werkten ruim 13.000 MKB-bedrijven uit 12 Europese landen mee. Verschillende testen wezen uit dat de steekproef voldoende representatief is voor de hele populatie van het MKB in deze landen.

In het onderzoek zijn vragen gesteld over de mate waarin het MKB merkt dat financiële markten, afzetmarkten en arbeidsmarkten gevoelig zijn voor de mate waarin het bedrijf maatschappelijk verantwoord opereert. Het onderzoek richt zich daarbij op een aantal concrete sociale en milieu aspecten: gelijke kansen voor vrouwen en minderheden, scholing van werknemers, veiligheid van werknemers, bijdrage aan maatschappelijke projecten, CO2 uitstoot, energieverbruik, watergebruik en afval.

De resultaten van het onderzoek laten zien dat bedrijven inschatten dat MVO vooral een gunstig effect heeft op de motivatie van de eigen werknemers. In alle regio’s is de score hier het hoogst (zie tabel 1). Op de tweede plaats komt de reactie van de klanten. Als een bedrijf zich inzet om haar milieubelasting terug te brengen en verantwoord met haar personeel omgaat, komt dit ook de afzet enigszins ten goede. Het type belanghebbende dat het minst gevoelig blijkt voor de kwaliteit van MVO is de groep van externe financiers. In alle landen is de ervaring van bedrijven dat banken gemiddeld genomen in hun kredietverlening weinig rekening houden met de mate waarin een MKB-onderneming maatschappelijk verantwoord onderneemt. Ook in interviews die in de voorbereidende fase van het onderzoek met een tiental MKB bedrijven in Nederland werden gehouden, bleek dat dit beeld algemeen gedeeld werd. Dit tot frustratie van ondernemers, die MVO juist graag gestalte willen geven in hun bedrijf.

Tabel 1: Perceptie van bedrijven van reactie belanghebbenden op MVO (gemiddelde scores op schaal van 1 (= geheel niet) tot 7 (= heel veel))

Neder­land

Verenigd Koninkrijk

Scan­dina­vi­sche lan­dena

Midden Europese landenb

Oost Europese landenc

Zuid Europese landend

Totaal

MVO maakt kredietverlening van banken makkelijker

2,8

2,3

2,7

2,8

2,6

2,8

2,7

MVO vergroot afzet

3,8

3,3

3,5

3,7

3,2

2,9

3,3

MVO motiveert werknemers

4,5

4,1

4,7

4,7

3,7

4,2

4,4

Waarnemingen (N =)

997

295

1366

2712

1011

3622

9006

(a) Denemarken, Finland, Zweden; (b) Duitsland, Frankrijk, Nederland, Oostenrijk; (c) Hongarije, Polen; en (d) Italië, Spanje

Gemiste kans

Dit is om meerdere redenen een gemiste kans. Allereerst voor het bankwezen zelf. Want als MVO tot meer afzet leidt en de kosten vermindert door bijvoorbeeld de motivatie van personeel te vergroten, is er een gerede kans dat MKB-bedrijven die excelleren op het gebied van MVO op lange termijn ook financieel succesvoller zijn. Rekening houden met het MVO-profiel van de MKB-onderneming vermindert derhalve het risico van de kredietverlenende instelling. Dat is in deze tijd van hoge risico’s een heel belangrijk gegeven.

Maar er is nog een andere reden waarom banken in hun beoordelingscriteria voor het verlenen van krediet aan het MKB meer gewicht zouden moeten geven aan het MVO-profiel van de onderneming. Juist in deze tijd waarin kredieten schaars zijn kan dit een belangrijke stimulans voor MVO onder MKB bedrijven betekenen. Dat is van maatschappelijk groot belang omdat sociale en milieurisico’s afnemen. Door MVO nadrukkelijk een rol te laten spelen in de kredietverlening, kunnen banken dus een belangrijke maatschappelijke functie hebben om MVO te stimuleren.

Te verwachten is dat dat vervolgens ook weer bijdraagt aan een verdere vermindering van risico’s van banken zelf. Want banken verbeteren daarmee tegelijkertijd hun eigen MVO-profiel. In deze tijd van een gebrekkig vertrouwen in het bankwezen komt dat zeer gelegen. Want door deze maatschappelijke rol nadrukkelijker op zich te nemen zal ook het vertrouwen in de financiële sector.

* Een korte versie van dit artikel is verschenen in Het Financieele Dagblad van 11 december 2013.

Gerelateerde artikelen

Volledig artikel
© copyright 2024 Mejudice
Privacybeleid Voorwaarden voor gebruik