Inleiding
De verkiezingsoverwinning van Donald Trump in November 2016 kwam voor velen onverwacht. Trump dankte zijn overwinning aan de verdeling van kiesmannen (306 tegen 232 voor Clinton) over de staten en niet aan de zogenaamde popular vote (46,1% voor Trump tegen 48,2% voor Clinton). Ook in 2020 staat de Democratische kandidaat Biden voor in de peilingen, maar heerst er veel onzekerheid. Ten eerste treft de COVID-19-crisis de Aemrikaanse economie hard en is de economie in het eerste halve jaar van 2020 ongekend gekrompen. Ten tweede heeft het debat na de Black Lives Matter-protesten een electoraal onvoorspelbare afloop. Een, zo is ook in 2016 gebleken, zijn de verkiezingspeilingen zelf met de nodige onzekerheid omgeven.
Economische factoren
Het econometrische model van Ray Fair (2018) laat zien dat economische factoren in het verleden van belang zijn voor de verkiezingsuitslag. Met behulp van het Fair-model bleek in 2016 dat een Republikeinse overwinning waarschijnlijk was, terwijl de peilingen veelal op een overwinning van Hillary Clinton wezen (Sterken, 2016). Vooral de ontwikkeling in de eerste drie kwartalen in het jaar van de verkiezingen blijken een zwaar gewicht in de voorspelling te hebben. In het verleden is gebleken dat een sterke economische groei in het verkiezingsjaar en een lage inflatie in de zittingstermijn de partij die de huidige president geleverd heeft ten goede komt. Fair laat ook zien dat het aantal kwartalen in de hele zittingstermijn dat de economische groei hoog geweest is (dat wil zeggen meer dan 3,2% op jaarbasis bedraagt) een positief effect op de kansen van de partij van de zittende president levert.
De Federal Reserve of Atlanta voorziet een groei van 35% en vele grote financiële instellingen volgen dit patroon. The Conference Board verwacht een ‘rebound’ van 33% en Goldman Sachs 35%
De grote vraag is hoe belangrijk de economische factoren in 2020 zullen zijn. Onder president Trump bedraagt het aantal kwartalen in de afgelopen 4 jaar met een sterke groei slechts twee en zou alleen het derde kwartaal van 2020 daarbij kunnen komen. De inflatie is gematigd, dus veel hangt af van de economische ontwikkeling in de eerste drie kwartalen van 2020. Het eerste kwartaal liet een krimp van het reële inkomen per hoofd van ruim 5% op jaarbasis zien en het tweede kwartaal was met ongeveer 35% zelfs rampzalig te noemen. Maar het derde kwartaal maakt naar verwachting een groot deel goed. De Federal Reserve of Atlanta voorziet een groei van 35% en vele grote financiële instellingen volgen dit patroon. The Conference Board verwacht een ‘rebound’ van 33% en Goldman Sachs 35%
Omdat de verkiezingsuitslag volgens Fair sterk afhangt van de economische ontwikkeling in het derde kwartaal van 2020 gaan we hieronder uit van 4 mogelijke scenario’s. We veronderstellen dat het reële inkomen per hoofd in 2020q3 kan op jaarbasis met 10, 20, 30 of 40% groeien. Met deze groeiscenario’s voorspellen we het aandeel van de democratische stemmen. Een disclaimer is op de plaats: een percentage van 50% of hoger is geen garantie voor de winst, zoals in 2016 gebleken is.
Kader 1: Het model
|
|
In de tabel 1 is de tweede kolom de voorspelling op basis van het model van Fair dat geschat is met informatie vanaf 1952 tot en met 2016. Dit model luidt:
V = 0,826*P-0,865*G-0,558*Z+45,30
waarin V het percentage stemmen op de Democratische kandidaat is, P de inflatie op jaarbasis over de huidige zittingstermijn, G de groei van het reële inkomen per hoofd op jaarbasis in de eerste drie kwartalen van het verkiezingsjaar en Z het aantal kwartalen met een groei van het reële inkomen per hoofd groter dan 3,2% is. P bedraagt ruim 1,1% en Z is 3 kwartalen. De verschillende veronderstellingen over de groei in 2020q3 vertalen zich in de gemiddelde groei over 2020 met de variabelenaam G. In de laatste kolom staat – als robuustheidsvariant - de voorspelling op basis van het originele Fair-model dat informatie vanaf 1916 tot en met 2016 benut:
V = 0,721*P-0,673*G-0,792*Z+45,60
In de derde kolom staat de marge van de voorspelling (twee maal de standaardfout) in de tweede kolom.
|
Tabel 1. Meer groei is minder stemmen voor de democratische partij
Conclusie
Het goede nieuws over de economische ontwikkeling in het derde kwartaal brengt de spanning in de verkiezingen dus volledig terug. Als de groei op jaarbasis in het derde kwartaal boven de 25% uitstijgt, komt een – nu nog onverwachte - Republikeinse winst in zicht. Let wel, in 2016 won Donald Trump de verkiezingen ondanks een democratische stemmen-overwinning van 51,2%. De onzekerheidsmarges zijn evenwel fors: het worden spannende verkiezingen op 3 november 2020.
Literatuur
Fair, R.C. (2014), Presidential and Congressional Vote-Share Equations, November 2018 Update. Te vinden op www.fairmodel. econ.yale.edu.
Sterken, E. (2016), De economie van de Amerikaanse Presidentsverkiezingen, Economisch-Statistische Berichten, 101 (4742), 663-664, 13 oktober 2016.